کتاب های سیر مطالعاتی بینش مطهر
بینش مطهر
برای معرفی هر طرحی در ابتدا لازم است چستی و چرایی آن برای مخاطب مشخص و کلیات به شکل نقشه هوایی، ارائه گردد. مخاطب باید بداند این برنامه به دنبال چیست و چه کار باید بکند. در طرح آموزشی- تربیتی بینش مطهر، کتاب بینش مطهر به عنوان اولین کتاب متکفل این مهم میباشد. بینش مطهر مدعی است: افق اندیشه نظاممند بینش مطهر، اندیشه انتظار بزرگ و تفکر زمینهساز ظهور میباشد که با دو رکن ایجاد و تبیین نظام فکری، فراتر از انباشت دانشها و کادرسازی و کادریابی با تربیت مربی و استاد، پیگیری میشود. در کتاب بینش مطهر همچنین پاسخ سوالها و شبهات مربوط به طرح بینش مطهر، راهکارهای عملیاتی و کاربردی راهاندازی طرح و کلیه مطالبی که برای این طرح نیاز به توضیح میباشد، ارائه شده است.
آزادی انسان
نقطه آغازین هر بحث باید نقطه مشترک و مورد توافق با مخاطب باشد. برای شروع مباحث، نقطه مشترک همه مخاطبین، با هر منش و تفکری، موضوع انسان است. انسان و فطرت ام المسائل معارف انسانی و اسلامی است. وقتی کسی اذعان کرد که انسان است بلافاصله این سوال مطرح می شود که تمایز انسان از سایر موجودات چیست؟ اختلاف اصلی انسان با سایر موجودات، تفکر و عقل است. لذا مباحث محتوایی با کتاب «آزادی انسان» آغاز و در این کتاب ابتدا بحث آزادی تفکر و اندیشه به عنوان شاخصه انسان مطرح می شود. انسانی که آزادی را با رهایی در خود عالی و به استخدام و اسارت کشیدن خود دانی، حیوانیت و طبیعت، تعریف می کند، برای چنین انسانی، جایگاه آزادی اجتماعی بر پایه آزادی معنوی مشخص می شود به گونه ای که بدون آزادی معنوی، آزادی اجتماعی معنی نمی دهد. بعد از آزادی اجتماعی دو رکن جامعه اسلامی مبتنی بر هجرت و جهاد است، و به قول شهید مطهری دين مقدس اسلام از جنبه اجتماعى بر دو پايه هجرت و جهاد استوار است.
در آزادی به سوی هدف زندگی، چه در آزادی معنوی و چه در آزادی های اجتماعی، انسان مواجه با موانع و دشمن درونی و بیرونی می شود. جهاد، تلاش خستگی ناپذیر برای برداشتن مانع حاکمیت خود دانی است. جهاد در دو حیطه جهاد اکبر و اصغر در مواجهه با موانع درونی و مبارزه و نابودی دشمن بیرونی است. در صورتی که موانع بیشتر از توان انسان باشد، اسلام تسلیم و ایستایی را جایز نمی شمارد، بلکه دور زدن و دور شدن از موانع درون و بیرون، برای قوی شدن و مانع برداشتن جهادی، دستورالعمل مکتب آزادی بخش است. البته جهاد برای ایجاد صلح و صلح فقط در سایه عدالت ارزشمند است.
اگر انسان در صحنه کارزار و جهاد، انسانی را اسیر کرد آیا می تواند او را برده خود کند؟ چرا اسلام اجازه برده داری و سلب آزادی آنسان ها را داده است؟ این مساله، در دنیای امروز شبهه ای قوی است که خصوصاً از جانب غرب و مسیحیت به اسلام وارد شده است که در انتهای کتاب آزادی انسان، پس از بحث جهاد، مساله برده داری به عنوان دالان تربیت، مورد بحث و بررسی قرا گرفته است.
آزادی بندگی
آزادی به معنای واقعی کلمه صرف رها شدن بی هدف نیست. آزادی واقعی، خروج از هر محدودیت و تعلقی برای رهایی و حرکت در بی نهایت است؛ در هر آزادی یک سلب است و یک ایجاب. لذا بالاترین شعار آزادی، شعار لا اله الا الله است. غایت حرکت و نهایت آزادی انسان، همان هدف زندگی، یعنی خود خداوند و توحید است که از طریق برپایی عدالت محقق است از این جهت فلسفه بعثت انبیاء نیز توحید و برپایی عدالت برای توحید است. راه رسیدن به هدف زندگی، عبودیت، صراط مستقیم و تسلیم در بندگی و اسلام است، لذا همه جن و انس برای حرکت در این راه خلق شده اند. انسان که صاحب اراده است میتواند از این راه منحرف شود، مواظبت در راه ماندن یعنی تقوا که تقوا به معنی پرهیزکاری نیست. اگر در زندگی، قوای دانی انسان برقوای عالی او تسلط پیدا کرد، این فرد از مسیر عبودیت خارج شده است، انقلاب قوای عالی بر علیه حاکمیت قوای دانی و بازگشت به مسیر عبودیت، توبه است. انسانها به نسبت حرکت در مسیر آزادی و هدف زندگی دوگونه اند یا حقیرند و یا بزرگ، انسان های بزرگ یا خواسته های بزرگشان در حیطه خود دانی است، یا دغدغه های خود عالی و انسانی دارند که اگر دردهای بزرگ انسانی و فطری داشته باشند بزرگی روح پیدا می کنند و بزرگوار می شوند.
خدا در زندگی انسان
تجلی هدف (خدا) در زندگی انسان که گسیختگی و تشتت را از انسان میزداید موضوع کتاب «خدا در زندگی انسان» را تشکیل میدهد.
پس از تبیین جایگاه خداوند در معرفت و اندیشه انسان به عنوان هدف نهایی خلقت عالم در کتاب آزادی بندگی، هدف زندگی، در کتاب خدا در زندگی انسان، به لزوم عملی تجلی خداوند در زندگی انسان پرداخته میشود. نکته مهم این است که برای ورود خدا در زندگی انسان از کدام نقطه باید شروع کرد؟ همانگونه که آغازین بحث در سیر مطالعاتی بینش مطهر، از آزادی اندیشه بود برای تحقق برنامه تربیتی حضور خداوند در زندگی انسان، باید از فکر شروع کرد. ایجاد نظام فکری و قرارگاه اندیشهای، انسان را به سمت وحدت شخصیت سوق میدهد و او را از بیماری فکرهای پراکنده نجات خواهد داد. با استناد به آیه 29 سوره زمر، اگر بر فکر انسان اربابهای متفرق حاکم باشند و دستورهای متفاوت بدهند، این انسان از لحاظ روانشناسی مریض است. چنین انسانی ممکن است کارهای خوب زیادی انجام دهد، ولی یک کار بزرگ نمیتواند انجام دهد. پس ابتدا باید با ایجاد نطام فکری به وحدت و انسجام فکری برسد، سپس قلب و رفتار را در این نظام قرار دهد تا وحدت شخصیت پیدا کند.
بینش و رفتار قرآنی۱
این مجلد از کتاب شامل سور حمد، توحید، قدر، کوثر، تکاثر، عصر، ناس، فلق، کافرون، جمعه، منافقون، انسان بوده و ضمن توجه به تمام آیات سوره در قالب سیاقهای مشخصشده در تفسیر شریف المیزان، در هر سیاق به یک آیه توجه ویژه شده و موضوع آن از نظر علمای ربانی مورد بررسی قرار گرفته است
بینش و رفتار قرآنی2
این مجلد از کتاب ضمن توجه به تمام آیات سوره در قالب سیاقهای مشخصشده در تفسیر شریف المیزان، در هر سیاق به یک آیه توجه ویژه شده و موضوع آن از نظر علمای ربانی مورد بررسی قرار گرفته است